هدف از این پایان نامه بررسی دادرسی کیفری اطفال بزهکار در حقوق ایران و انگلیس می باشد
| تعداد صفحات | 176 |
| حجم | 271 کیلوبایت |
| فرمت فایل اصلی | docx |
| دسته بندی | فقه،حقوق،الهیات |
در پژوهش حاضر به توصیف موازین دادرسی ویژه اطفال در حقوق ایران و حقوق انگلستان مپردازیم و ضمن تبیین جایگاه حقوق دادرسی اطفال در حقوق ایران و حقوق انگلستان، تشکیلات، اصول و قواعد ناظر بر دادرسی اطفال در ایران و انگلستان را بیان و مورد بررسی قرار دهیم و با ارائه پیشنهاداتی بر حمایت از اطفال بیفزاییم.
نوشتار حاضر مشتمل بر 2 بخش می باشد:
در بخش نخست به مبانی، سیر تحول و سازمان دادرسی اطفال بزهکار در پایان نامه میپردازیم. ابتدا مبانی دادرسی اطفال بزهکار را در فصل نخست و در دو مبحث مورد بررسی وتبیین قرار خواهیم داد و در فصل دوم سیر تحول و سازمان دادرسی اطفال بزهکار را در دو مبحث جداگانه بیان خواهیم نمود.
در بخش دوم پژوهش سعی شده است که اصول دادرسی ناظر به اطفال بزهکار، ابتدا اصول دادرسی در مراحل مقدماتی را در دو مبحث بیان خواهیم کرد سپس اصول دادرسی در مرحله محاکمه و صدور حکم را در دو مبحث مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهیم داد و مراجع و مقامات صالح در این زمینه را در ایران و انگلستان توصیف می نماییم و سپس اصول و قواعد ناظر بر مراحل آیین دادرسی کیفری اطفال را (در مرحلة محاکمه و مرحلة صدور حکم) به صورت مفصل بررسی می کنیم.
رسیدگی به جرایم اطفال مستلزم وجود نظام دادرسی ویژه ای است که با بهره گیری از نهادها و آیین دادرسی ویژه، خاص بودن بزهکاری آنان را مورد توجه قرار دهد. خاص بودن بزهکاری اطفال بدان جهت است که با عناصر مرتبط با شخصیت و دوران گذر آنان از مرحلة کودکی به نوجوانی و جوانی مرتبط است.
نظام دادرسی اطفال باید از یک سو قادر به اصلاح اطفال، پیشگیری از تکرار جرم و آماده سازی آنان برای زندگی اجتماعی سالم باشد و از دیگر سو بتواند حقوق بنیادین اطفال را در سراسر روند زندگی تضمین نماید. امروزه یکی از پیشرفت های قابل توجه در حقوق کیفری کودکان، پیش بینی سیستم دادرسی اختصاصی برای اطفال بزهکار است بر اساس اصول و قواعد حاکم بر حقوق کیفری اطفال سیستم دادرسی کیفری اطفال بزهکار باید متفاوت از سیستم های عمومی دادرسی باشد.
فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه 2
الف) بیان موضوع 2
ب) سوالات تحقیق 2
پ) فرضیه ها تحقیق3
ت) اهداف و کاربرد ها 3
ث) روش تحقیق 4
ج) معرفی پلان 4
بخش نخست: مبانی، سیر و تحول سازمان دادرسی اطفال بزهکار 5
فصل نخست: مبانی دادرسی اطفال بزهکار 6
مبحث اول: علل فاعلی یا تشدید کننده بحران در مورد اطفال 6
گفتار اول: افزایش جرائم اطفال 6
گفتار دوم: اصل عدم مسئولیت کیفری اطفال 10
گفتار سوم: گرایش های اصلاح مدار و حمایتی در واکنش به بزهکاری اطفال 12
گفتار چهارم: اختصاصی یا تخصصی بودن دادگاه اطفال 14
مبحث دوم : علل غائی یا جدا سازنده دادرسی اطفال 15
گفتار اول: لزوم شناسایی شخصیت بزهکار و علل بزهکاری 15
گفتار دوم: اجرای روش های خاص اصلاح و درمان 17
فصل دوم: سیر تحول و سازمان دادرسی اطفال بزهکار 18
مبحث اول: سیر تحول دادرسی اطفال 19
گفتار اول: سیر تحول دادرسی اطفال در ایران 19
بند اول: تحولات دادرسی اطفال در دوره پیش از انقلاب 19
الف: رسیدگی به جرایم اطفال در قانون مجازات عمومی مصوب 1304 21
ب: مقررات قانون تشکیل دادگاه اطفال بزهکار مصوب 1338 22
بند دوم: تحولات دادرسی اطفال در دوره پس از انقلاب 23
الف: مقررات قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1378 23
ب: مقررات لایحه رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان 25
گفتار دوم: سیر تحول دادرسی اطفال در انگلستان 28
بند اول: سابقه دادرسی کیفری افتراقی اطفال در انگلستان 29
بند دوم: مقررات قانون مصوب 1998 و قوانین اصلاحی بعد آن 31
مبحث دوم: سازمان دادرسی اطفال بزهکار 32
گفتار اول: پلیس 32
بند اول: نقش پلیس در دادرسی اطفال در ایران 33
بند دوم: نقش پلیس در دادرسی اطفال در انگلستان 34
گفتار دوم: دادسرا 36
بند اول: نقش دادسرا در دادرسی اطفال در ایران 37
بند دوم: نقش تشکیلات دادستانی سلطنتی (دادسرا) در دادرسی اطفال در انگلستان 39
گفتار سوم : دادگاه اطفال 40
بند اول: محل استقرار دادگاه و محاکمه 40
بند دوم: شرایط و نحوه انتخاب قاضی 42
بند سوم: سیستم وحدت یا تعدد قاضی 44
بند چهارم: مشارکت کارشناسان در تصمیم دادگاه 45
بخش دوم: اصول دادرسی ناظر به اطفال بزهکار 47
فصل نخست : اصول دادرسی در مراحل مقدماتی 48
مبحث اول : اصول ناظر به کشف و تعقیب جرم 48
گفتار اول : حفظ حریم خصوصی اطفال و رعایت قواعد تفتیش و بازرسی 50
گفتار دوم : دستگیری بر طبق ضوابط قانونی 51
گفتار سوم : اعلام حق سکوت 52
گفتار چهارم : معاضدت حقوقی و پزشکی 52
گفتار پنجم اعمال تدابیر جایگزین تعقیب 55
مبحث دوم : اصول ناظر به تحقیقات مقدماتی 57
گفتار اول : منع دخالت ضابطین دادگستری 58
گفتار دوم : تفهیم سریع اتهام به طفل یا والدین یا سرپرست قانونی 60
گفتار سوم : محدودیت تحت نظر قرار دادن طفل 61
گفتار چهارم : منع شکنجه 62
گفتار پنجم : اصول احضار، جلب و باز جوئی 62
گفتار ششم : اخذ آخرین دفاع 64
گفتار هفتم : اقدامات تامینی جایگزین بازداشت موقت 66
بند اول: سپردن طفل به والدین و سرپرست یا مؤسسات 67
بند دوم : کنترل قضائی 68
بند سوم : آزادی تحت مراقبت 69
فصل دوم : اصول دادرسی در مرحلة محاکمه وصدور حکم 70
مبحث اول : اصول دادرسی در مرحلة محاکمه 71
گفتار اول : محرمانه بودن محاکمه 72
گفتار دوم : تشکیل پرونده شخصیت 73
گفتار سوم : حضور والدین یا سرپرست قانونی یا وکیل در جلسه محاکمه 75
گفتار چهارم : حضور بزه دیده در جلسه محاکمه 76
گفتار پنجم : اجتناب از تاخیر نا موجه 77
گفتار ششم : میانجیگری و سازش 78
مبحث دوم : اصول دادرسی در مرحلة صدور حکم 79
گفتار اول : منع اعمال مقررات تعدد و تکرار جرم 80
گفتار دوم : قابلیت تجدید نظر و بازنگری در رأی دادگاه 82
گفتار سوم : منع مجازات اعدام و حبس 84
گفتار چهارم : بهره گیری از مجازات های جایگزین حبس 85
بند اول : مجازات های جایگزین حبس در ایران 87
الف : سپردن به والدین یا سرپرست طفل و تربیت تحت نظر دادگاه 88
ب: اعزام به کانون اصلاح و تربیت 90
بند دوم: مجازات های جایگزین حبس در انگلستان 90
الف: تعلیق مراقبتی 91
ب: خدمات عام المنفعه 92
پ: اقامت در نقطه معین 94
ت: قرار ارجاع 96
ث: قرار جبران خسارت 97
ج : قرار برنامه اقدامات 98
ح: حبس خانگی 99
و: مقایسه تطبیقی دادرسی کیفری اطفال در حقوق ایران و انگلیس 101
الف : نتیجه ها
ب : پیشنهاد ها
منابع و مآخذ
چکیده انگلیسی
هدف از این پایان نامه بررسی رشوه در فقه شیعه با مقایسه آن در قانون مجازات اسلامی و حقوق ایران می باشد
| تعداد صفحات | 188 |
| حجم | 133 کیلوبایت |
| فرمت فایل اصلی | docx |
| دسته بندی | فقه،حقوق،الهیات |
تعریف رشوه چنن است : انجام کاری که شرع از آن نهی کرده و برای مرتکب آن مجازات مقرر فرموده است. اسلام برای از بین بردن رشوه و رشوه خوار تدابیر و راههای شایسته ای اندیشیده است به طوری که اگر این تدابیر به مرحلۀ اجرا درآیند اینها کاملاً ریشه کن خواهد شد.
در این پایان نامه به مقایسه تطبیقی رشوه در فقه امامیه و حقوق ایران و قانون مجازت اسلامی پرداخته شده است و اهداف زیر را دنبال میکنیم:
اسلام دربارۀ مجازات رشوه حدّ معینی قرار نداده و آن را جزو تعزیرات دانسته که حکم آن بنا به تشخیص صلاحدید زمامدار جامعه است. بنابراین زمامدار از سوی شریعت اسلامی می تواند برای مبارزه با این مفسده ، مجازاتی سخت وضع کند. این مجازات ، از نوع تعزیری است همانند حبس یا مصادرۀ قسمتی از اموال یا برکناری رشوه خوار از منصبی که عهده دار آن است و یا هر مجازات دیگری که ولیّ امر به منظور جلوگیری او از ارتکاب بدین اعمال و متناسب با جرم او در نظر می گیرد.
در مقررات کیفری در مورد مال الرشا نظر بر این است که به راشی برگردانده نمی شود، لکن اینکه ضبط این مال به عنوان مال حرام است تا تعزیر راشی، محل تردید است. در تبصره 2 ماده 3 قانون تشدید، ضبط مال الرشا به عنوان تعزیر راشی مطرح شده و در تبصره 5 ماده 3 همان قانون در صورت همکاری راشی در کشف جرم، او معاف از مجازات تعزیر مالی( ضبط مال الرشا به نفع دولت) معرفی شده است. در ماده 592 ق.م.ا. نیز در مورد مجازات راشی آمده است:«... به عنوان مجازات علاوه بر ضبط مال ناشی از ارتشا به حبس ... محکوم می شود».
فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه 2
فصل اول : کلیات
1-1- طرح تحقیق 5
1-1-1- بیان مسئله 5
1-1-2- پرسش تحقیق 6
1-1-3- فرضیه های تحقیق 6
1-1-4- اهداف تحقیق 6
1-1-5- سوابق تحقیق 6
1-1-6- جنبه نوآوری تحقیق 7
1-1-7- روش تحقیق 7
1-1-8- فصلهای تحقیق 7
1-1-9- محدودیت ها و مشکلات 8
1-2- مفاهیم 9
2-1- معنای لغوی رشوه 9
-12-2- معنای اصطلاحی رشوه 9
-3-2-1 منظور از رشوه در حقوق 12
-4-2-1 تاریخچه رشوه 13
1-2-5- آثار اجتماعی رشوه 14
1-2-6- رشوه پدیده شوم اجتماعی 15
1-2-7- بررسی علل رشوه از منظر اقتصادی 15
1-2-8- آثار رشوه در اقتصاد 16
1-2-9- زیان ها و مفاسد رشوه 17
1-2-10- راههای جلوگیری از رشوه 18
1-2-11- آیا جامعه ظرفیت اجرای عدالت را دارد 19
فصل دوم : رشوه در فقه امامیه
2-1- بررسی اقوال فقها در معنای رشوه 22
2-2- ادله حرمت رشوه 25
2-2-1- قرآن 25
2-2-2- سنت ( احادیث و روایات) 29
2-2-3- اجماع ( نظرات فقها) 31
2-2-4- عقل 32
2-3- عناصر تحقق رشوه 33
2-3-1- مرتشی 34
2-3-2- راشی 35
2-3-3-رایش 37
2-3-4-مال الرشوه 37
2-4- مصادیق رشوه در فقه 38
2-4-1- هدیه 38
2-4-2- شک در حرمت هدیه 40
2-4-3- فرق میان هدیه و رشوه 41
2-4-4- جعل 43
2-4-5- فرق میان جعل و رشوه 44
2-4-6- هدیه به قاضی 45
2-4-7- رزق 46
2-4-8- حکم ارتزاق قاضی 47
2-4-9- فرق اجرت و ارتزاق 49
2-5- حقیقت رشوه 49
2-5-1- رشوه به قاضی که رشوه در حکمش می نامند 49
2-5-2- رشوه در غیرحکم 51
2-5-3- رشوه برای رسیدن به امر مباح و دفع ظلم و حق قانونی خود 52
2-6- ضمان در رشوه 52
2-7- ضمان در رشوه، ضمان عقدی است یا قهری 54
2-8- منشاء رشوه 56
2-9- رشوه در ادارات 57
2-10- انواع رشوه اداری 58
2-10-1- بیع محاباتی 58
2-10-2- وجه نقد 59
2 -11- اقسام رشوه 60
2-11-1- رشوه اهدایی 60
2-11-2- رشوه بیانی 60
2-11-3- رشوه طعامی 61
2-11-4- رشوه خیالی یا سیاسی 61
2-11-5- رشوه ناموسی 62
2-11-6- رشوه مادی 62
2-12- نتیجه گیری 63
فصل سوم : رشوه در حقوق و در قانون مجازات اسلامی
3-1- قانون مجازات اسلامی تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده ارتشاء و 66
3-1-1- ماده 588 66
3-1-2- ماده 589 67
3-1-3- ماده 590 69
3-1-4- ماده 591 70
3-1-5- ماده 592 71
3-1-6- ماده 593 73
3-1-7- ماده 594 74
3-2- قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا 75
3-3- عمل مرتکب 76
3-4- مجازات 77
3-5- میزان مجازات جرم رشوه 78
3-6- مجازات واسطه رشاء و ارتشاء 79
3-7- تکرار و تعدد جرم در رشا و ارتشا 80
3-8- عناصر تحقق رشوه در حقوق 80
3-8-1- رشاء 81
3-8-2- رایش 85
3-8-3- ارتشاء 86
3-9- نظریات اداره حقوقی در خصوص ارتشاء 89
3-10- مصادیق تمثیلی ارتشاء 90
3-11- معامله در مقام رشوه 92
3-12- برخوردهای مادی 93
3-12-1- تعزیر مالی 93
3-12-2- حبس 93
3-12-3- برکنار کردن افراد خلافکار از مشاغل 93
3-13- بررسی تطبیقی مصادیق رشوه در فقه و حقوق 94
3-14- نتیجه گیری 98
فهرست منابع 99
هدف از این پایان نامه محرومیت از حقوق اجتماعی و خدمات عمومی در قانون جزا و قانون مجازات جدید بررسی می شود
| تعداد صفحات | 373 |
| حجم | 366 کیلوبایت |
| فرمت فایل اصلی | docx |
| دسته بندی | فقه،حقوق،الهیات |
مجازات محرومیت از حقوق اجتماعی و خدمات عمومی در حقوق جزای ایران یکی ازانواع مجازات های بازدارنده وتعزیری است که به عنوان جایگزین های مجازات حبس با الهام از حقوق کشور فرانسه ، وارد نظام کیفری جمهوری اسلامی ایران گردیده است و به صورت مستقل ، تبعی ، تکمیلی و اقدام تامینی و تربیتی تدوین و اعمال می گردد
اعمال این مجازات به صورت مستقل و تبعی علاوه بر اینکه با اصل فردی و قانونی بودن جرائم و مجازات ها در تضاد است بحث بازگشت مجرم به جامعه که همانا اعاده ی حیثیت او را نیز تهدید می کند هرچند در لایحه قانون مجازات اسلامی توجه بیشتری به خصوصیات مجرم و اوضاع و احوالی که باعث ارتکاب جرم شده، نموده بود و به همین دلیل قانونگذاراعاده حیثیت از نوع قضائی را علاوه برنوع قانونی پذیرفت ولی مدت اعمال مجازات محرومیت از حقوق اجتماعی و خدمات عمومی ازنوع تبعیرا افزایش دادولی با تصویب لایحه به قانون مجازات اسلامی درمورخه 4/2/1392 و تغییرات متعدد و قابل انتقاد مواردی همچون اعاده ی حیثیت از نوع قضائی و تعریف حقوق اجتماعی از این قانون جدید حذف گردیده است.
این پایان نامه بصورت تطبیقی محرومیت از حقوق اجتماعی و خدمات عمومی را در حقوق جزای ایران و قانون مجازات اسلامی جدید بررسی می کند.
فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه 2
بیان مسئله 3
پرسش ها و فرضیات 3
ضرورت تحقیق و سابقه 4
روش انجام تحقیق 4
بخش اول:کلیات
فصل اول:تعریف مفاهیم 6
مبحث اول:تعریف جرم، مجازات و اقدامات تامینی و تربیتی 6
گفتار اول:تعریف جرم 6
گفتاردوم : تعریف مجازات، اصول حاکم برآن ،ا نواع ،ویژگی ها واهداف 7
گفتار سوم: مفهوم ، تعاریف ، سابقه ، انواع ، ویژگیها ، اصول و اهداف اقدامات تامینی و تربیتی 26
مبحث دوم:تعریف حق ، محرومیت ،حقوق ، حقوق اجتماعی و خدمات عمومی 34
گفتار اول:تعریف حق و محرومیت 34
گفتار دوم : مفاهیم ، تعاریف ، ویژگی ها 41
گفتار سوم:تعریف محرومیت از حقوق اجتماعی و خدمات عمومی 56
فصل دوم: جایگاه مجازات محرومیت از حقوق اجتماعی در قوانین ، وحدت رویه و نظریه مشورتی 58
مبحث اول :محرومیت از حقوق جتماعی و خدمات عمومی در قوانین جزائی 58
گفتار اول : قوانین مجازات قبل و بعد از انقلاب ، آئین دادرسی کیفری و لایحه ی آنها 58
گفتار دوم : قوانین متفرقه ی جزائی و لایحه ی قانون مجازات جایگزین حبس 79
گفتار سوم:محرومیت از حقوق اجتماعی و خدمات عمومی در آرای وحدت رویه و نظرات مشورتی 97
مبحث دوم:محرومیت از حقوق اجتماعی و خدمات عمومی درقوانین حقوقی، اداری، تجاری وبین الملل 110
گفتار اول :در قوانین حقوقی 110
گفتاردوم: در قوانین اداری 114
گفتار سوم: در قوانین تجاری و بین المللی 120
فصل سوم:مبانی شرعی،مشروعیت،ماهیت وجایگاه فقهی مجازات 127
مبحث اول: مبانی شرعی، مشروعیت،ماهیت فقهی 127
گفتار اول : مبانی شرعی 127
گفتار دوم :مشروعیت 128
گفتار سوم : ماهیت فقهی 130
مبحث دوم : جایگاه مجازات محرومیت از حقوق اجتماعی و خدمات عمومی در فقه 131
گفتار اول : مجازات تبعی 131
گفتار دوم : مبانی پذیرش 132
گفتارسوم: مصادیق 133
بخش دوم:بررسی مجازات محرومیت از حقوق اجتماعی و خدمات عمومی
فصل اوّل:نحوه ی اعمال مجازات 141
مبحث اوّل : اعمال مجازات در مراحل دادسرا ، دادگاهای کیفری ، اجرای احکام و حقوقی 141
گفتار اول: مراحل دادسرا و دادگاه کیفری ( بدوی 141
گفتار دوم :دادگاههای حقوقی و اجرای احکام مدنی 145
گفتار سوم: مراجع شبه قضائی 147
مبحث دوم :جایگاه ، مصادیق و نحوه ی اعمال مجازات محرومیت از حقوق اجتماعی 152
گفتار اول : جایگاه 152
گفتار دوم:مصادیق 153
گفتار سوم:شرایط و نحوه ی اعمال 156
فصل دوم: مصادیق، تاثیر تعلیق ، تعویق ، تخفیف ، و نظام های نیمه آزادی و مشروط 173
مبحث اول:تعلیق مجازات،تعویق صدورحکم و تاثیر آن 173
گفتاراول:تعویق و تعلیق حکم مجازات در قانون جزائی فرانسه 173
گفتار دوم : تعویق و تعلیق حکم مجازات در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 175
گفتار سوم:کارکردهای تعویق وتعلیق 177
مبحث دوم: تاثیر تخفیف ، نظام های نیمه آزادی ،مشروط و نظارت الکترونیکی 182
گفتاراول : تخفیف 182
گفتار دوم : نظام های نیمه آزادی و مشروط 186
گفتار سوم : 190
فصل سوم:سقوط محکومیت کیفری در مجازات محرومیت از حقوق اجتماعی و خدمات عمومی 195
مبحث اول:تاثیر عفو ، نسخ قانون ، گذشت شاکی و مرور زمان در این مجازات 195
گفتاراول: عفو 195
گفتاردوم: نسخ قانون و گذشت شاکی 200
گفتار سوم:مرور زمان 202
مبحث دوم:اعاده حیثیت ،مفهوم و تعریف، پیدایش و گسترش،انواع ، فایده و تاثیر آن در مجازات 207
گفتاراول: مفهوم و تعریف 207
گفتار دوم : پیدایش ، گسترش و انواع 210
گفتار سوم: حقوق جزای ایران ، مبانی و آثار 212
نتیجه گیری و پیشنهادات 216
فهرست منابع 224
در این مقاله برآنیم ضمن بیان سیر قوانین موضوعه در ایران که در باب مسؤولیت پزشکی مطرح شده به تحلیل مواد قانونی موجود در این باب در قانون مجازات اسلامی 1392 بپردازیم.
| تعداد صفحات | 12 |
| حجم | 278 کیلوبایت |
| فرمت فایل اصلی | |
| دسته بندی | حقوق |
مقررات تازه تقنین شدهی قانون مجازات، با سلب ضمان مطلق از پزشک ماهر و تعدیل کردن آن ضمان بر مبنای تقصیر، قواعد مطلوبی را به ارمغان آوردهاست. در این قانون با رویکردی جدید ضمن دادن آزادی عمل بیشتر به پزشک به حمایت از وی برخاسته است که این امر هم با موازین اخلاقی انطباق دارد و هم اصول و قواعد فقهی بر آن صحه میگذارند.
در این جستار برآنیم تا ضمن بیان سیر قوانین موضوعه در ایران که در باب مسؤولیت پزشکی مطرح شده به تحلیل مواد قانونی موجود در این باب در قانون مجازات اسلامی 1392 بپردازیم.
ابهامهایی در بطن برخی مواد این قانون وجود دارد از جمله تعارضی که بین مادهی 492 و تبصرهی یک مادهی 496 به چشم میخورد که باید آن را تعدیل کرد و وجه تعدیل نیز آن است که در حالت اجتماع سبب و مباشر (پزشک و پرستار) که پزشک دستور صادر کرده و پرستار عمل میکند شایسته نیست پزشک را نادیده انگاشت.
واژههای کلیدی: مسؤولیت پزشک، قانون جدید مجازات، تقصیر نوعی، تسبیب
این پایان نامه در مورد مسئولیت کیفری پزشکان می باشد که در آن به بررسی مسئولیت کیفری پزشک در قانون مجازات اسلامی جدید می پردازد
| تعداد صفحات | 180 |
| حجم | 179 کیلوبایت |
| فرمت فایل اصلی | docx |
| دسته بندی | فقه،حقوق،الهیات |
این پایان نامه در مورد مسئولیت کیفری پزشکان می باشد که در آن به بررسی مسئولیت کیفری پزشک در قانون مجازات اسلامی جدید می پردازد .برای غنی تر شدن موضوع دیدگاه و نظرات فقها در مورد مسئولیت کیفری پزشک مد نظر قرار گرفته است و با نگاهی با قوانین موضوعه ایران ، بررسی را کامل نموده ایم.
این پایان نامه در 5 فصل سازماندهی شده است که در فصل اول به کللیات خواهی پرداخت. در فصل دوم تعاریف و مباحث عام در دستو کار قرار گرفته است. فصل سوم به بررسی مبانی فقهی مسئولیت پزشکان می پردازد. فصل چهارم مسئولیت کیفری پزشک در حقوق ایران بصورت کامل تشریح می شود نهایتا در فصل پنجم به نتیجه گیری می پردازیم.
پزشکی حرفه پرخطری است که با جان آدمیان در ارتباط است و حفظ حیات انسانها نیز مهمترین غرض و غایت دانش پزشکی می باشد.نظام های حقوقی،مسئولیت پزشک را در ابعاد مختلف بررسی کرده اند و به راههایی رفته اند؛ برخی آن را از بعد قراردادی بررسی کرده و برخی دیگر مسئولیت پزشک را قهری و تعهد پزشک به درمان را ناشی از حکم قانون و اخلاق می دانند.
با این همه باید دید که در حقوق اسلامی،مسئولیت پزشک از کدام بعد قابل دسترسی است. آیا مسئولیت پزشک قراردادی است یا اینکه پزشک به حکم شرع موظف است بیمار را درمان کند و چنانچه در اثر درمان،خسارتی به بار آید به حکم شرع باید آن را جبران سازد و آیا فقها به طرح و ارائه این گونه مباحث پرداخته اند یا می توان چنین مباحثی را با دیدگاه های آنان منطبق ساخت.
بررسی مسئولیت پزشک در نظام حقوق اسلام پیشینه چندانی ندارد و فقط می توان با استفاده از آراء پراکنده فقها در میان کتب فقهی چون دیات و قصاص و...احکامی را بدست آورد. این آراء خود به چند دسته و برداشت تقسیم شده و مبنای مسئولیت پزشک را مشخص می سازند. گروهی کثیر که به ضمان پزشک به طور مطلق قائلند و گروهی دیگر با تمسک به دسته ای از ادله مانند قاعده احسان و برائت پزشک را فاقد مسئولیت فرض می نمایند و گروهی دیگر که قائل به تفصیل میان قصور و غیر آن شده اند.
قانون مجازات اسلامی 1392 با تصحیح برخی از مواد قانون مجازات 1375 نظر تعدیل شده ای را ارائه کرده است. این تحقیق ضمن بررسی اقوال فقها مواد قانون مجازات اسلامی و دیگر قوانین مانندقانون آیین دادرسی کیفری و قانون انتظامی پزشکان را مورد شرح و بررسی قرار داده است.
فهرست مطالب
چکیده: 1
مقدمه: 2
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- بیان مسأله 5
1-2- اهداف و ضرورت تحقیق 6
1-3- سؤالات تحقیق 6
1-4- فرضیات تحقیق 6
1-5-پیشینه تحقیق7
1-6- روش تحقیق 7
فصل دوم: تعریف اصطلاحات و مباحث عام
2-1- مفهوم مسئولیت 9
2-1-1- انواع مسئولیت 9
2-1-1-1- مسئولیت اخلاقی و مسئولیت قانونی 9
2-1-1-2- مسئولیت قراردادی و مسئولیت خارج از قرارداد 10
2-1-1-3- مسئولیت کیفری و مسئولیت مدنی 11
2-2- سابقه تاریخی مسئولیت کیفری پزشک در ایران 13
2-2-1- ایران باستان 13
2-2-2- از پیدایش اسلام تا دوران مشروطیت 15
2-2-3- ایران معاصر 17
2-2-3-1- از انقلاب مشروطیت تا پیروزی انقلاب اسلامی 17
2-2-3-2- از پیروزی انقلاب اسلامی تا زمان حاضر 18
فصل سوم: مبانی فقهی مسئولیت پزشکان
3-1- حالات و فروض مسئولیت پزشکان 21
3-1-1- عقدی یا قهری بودن مسئولیت پزشکان21
3-1-1-1- تلقی فقها از قهری یا قراردادی بودن مسئولیت پزشکان21
3-1-2- نوع عقد میان طبیب، بیمارستان و بیمار23
3-2- مسئولیت پزشک مباشر24
3-2-1-طبیب جاهل به طبابت25
3-2-2- طبیب حاذق به طبابت27
3-2-2-1- طبیب حاذق مقصر27
3-2-2-1-1-اثبات ضمان طبیب مقصر با استفاده از ادله ضمان اجیر27
3-2-2-1-2-تمسک به قواعد کلی ضمان29
3-2-2-1-2-1-اتلاف29
3-2-2-1-2-2-لاضرر32
3-2-2-1-3-تمسک به قواعد باب دیات32
3-2-2-1-3-1-آسیب بدنی طبیب حاذق مقصر از روی حق یا ناحق33
3-2-2-1-3-2-آسیب بدنی طبیب داخل در کدام یک از اقسام جنایت است33
3-2-2-1-3-3-روایت فاصله35
3-2-2-1-3-3-1-حدیث اول روایت سکونی35
3-2-2-1-3-3-2-حدیث دوم36
3-2-2-2-طبیب حاذق غیر مقصر ( خطاکار)36
3-2-2-2-1-راه اول : تمسک به قواعد باب اجاره36
3-2-2-2-2-راه دوم : تنسک به قواعد کلی ضمان 41
3-2-2-2-3-راه سوم : تمسک به قواعد عام باب دیات44
3-2-2-2-4-راه چهارم : تمسک به روایت فاصله46
3-2-2-2-طبیب حاذق غیر مقصر (خطاکار)46
3-2-3-موانع موجود بر ضمان طبیب حاذق48
3-2-3-1-مانع اول: اجازة شرعی، قانونی48
3-2-3-2- مانع دوم: قاعدة احسان49
3-2-3-3-مانع سوم: اذن بیمار51
3-2-3-4- مانع چهارم: ضرورت اجتماعی53
3-2-4-ابراء به عنوان مسقط ضمان53
3-2-4-1- ابراء مریض «اسقاط ما لم یجب» 53
3-3- ضمان طبیب غیرمباشر56
فصل چهارم: مسئولیت کیفری پزشکان در حقوق جزایی ایران
4-1- ارکان مسئولیت پزشک در اعمال پزشکی61
4-1-1- فعل مجرمانه یا خطای پزشکی61
4-1-1-1- بی احتیاطی6262
4-1-1-2- بی مبالاتی63
4-1-1-3- عدم مهارت66
4-1-1-4- عدم رعایت نظامات دولتی67
4-1-2- نتیجه مجرمانه69
4-1-3- رابطه سببیّت 70
4-2- سقط جنین76
4-2-1- انواع سقط جنین77
4-2-1-1- سقط جنین جنایی77
4-2-1-2- سقط جنین طبی 77
4-2-1-3- سقط جنین خود به خودی یا مرضی80
4-2-1-4- سقط جنین ضربه ای80
4-2-2- ارکان تشکیل دهنده سقط جنین عمدی 80
4-2-2-1- رکن قانونی81
4-2-2-2- رکن مادی82
4-2-2-3- رکن معنوی84
4-2-3- مجازات سقط جنین عمدی84
4-2-3-1- مجازات سقط جنین عمدی از ناحیه افراد عادی84
4-2-3-2- مجازات سقط جنین عمدی از ناحیه شاغلین امور پزشکی85
4-3- افشاء اسرار بیماران 87
4-3-1- رکن قانونی 87
4-3-2- رکن مادی 90
4-3-2-1- شخصیت مرتکب 90
4-3-2-2- وجود سر یا راز 90
4-3-2-3- افشاء نمودن سر 90
4-3-3- رکن معنوی 91
4-3-4- مجازات افشاء اسرار 91
4-4- صدور گواهی نامه خلاف واقع 92
4-4-1- عنصر قانونی 92
4-4-2- رکن مادی 93
4-4-2-1- شخصیت مرتکب 93
4-4-2-2- خلاف واقع بودن گواهی صادره 94
4-4-3- رکن معنوی 95
4-4-4- مجازات صدور گواهی نامه خلاف واقع 95
4-5- دخالت غیرمجاز در امور پزشکی 96
4-5-1- رکن قانونی 96
4-5-2- رکن مادی 97
4-5-2-1- شخصیت مرتکب 98
4-5-2-2- فعل مرتکب 99
4-5-2-3- رکن معنوی 100
4-5-2-4- مجازات دخالت غیرمجاز در امور پزشکی 100
4-6- اغفال بیماران 101
4-6-1- رکن قانونی 101
4-6-2- رکن مادی 102
4-6-2-1- شخصیت مرتکب 102
4-6-2-2- فعل مرتکب 102
4-6-3- رکن معنوی 103
4-6-4- مجازات اغفال بیماران 103
4-7- خودداری از کمک به مصدومین 104
4-7-1- رکن قانونی 104
4-7-2- رکن مادی 105
4-7-2-1- قرار داشتن اشخاص در معرض خطر جانی 106
4-7-2-2- استمداد مصدوم و یا وجود ضرورت کمک 107
4-7-2-3- عدم توجه به خطر نسبت به کمک کننده و دیگران 107
4-7-3- رکن معنوی 108
4-7-4- مجازات خودداری از کمک به مصدومین 108
4-8- نقد و بررسی مواد قانونی 109
4-8-1- تحلیل مواد 319، 320 و 321 قانون مجازات اسلامی 1375110
4-8-2- نقد قانون مجازات اسلامی 1375 111
4-8-3- مبنای تقصیر در قانون جدید مجازات اسلامی113
4-8-4-شرط برائت از ضمان114
4-8-4-1- مفهوم و مستند قانونی شرط114
4-8-4-2- اخذ برائت از ضمان و تقصیر پزشک116
فصل پنجم: نتیجه گیری
نتیجه گیری: 119
پیشنهادات120
منابع و مآخذ: 121